نشست شرم‌الشیخ از ادعا‌ی برقراری صلح تا واقعیت

 

غرب آسیا همچنان یکی از اصلی‌ترین کانون‌های تحولات جهانی است. در یکی از این تحولات، نخستین اجلاس عربی- اروپایی در روز‌های پنجم و ششم استفند ماه ۱۳۹۷ با حضور سران و نمایندگانی نزدیک به ۵۰ کشور عربی و اروپایی در شرم الشیخ مصر برگزار شد که امیر قطر، شاه اردن و ولیعهد ابوظبی در این اجلاس شرکت نکردند، اما کشور‌های اروپایی به صورت پررنگ در آن شرکت کرده و ۲۸ نفر از مقامات اروپایی اعم از ۲۰ نخست‌وزیر و صدراعظم (آلمان و اتریش) و رئیس‌جمهور رومانی در این اجلاس حضور داشتند. از ۲۱ مسئول عربی، ۱۱ نفر در سطح پادشاه و رئیس‌جمهور، یک مسئول در سطح معاون رئیس‌جمهور، چهار تن در سطح نخست‌وزیر و رئیس پارلمان یا معاونان آن، سه وزیر و دو مسئول پایین‌تر از این سطح در شرم‌الشیخ حضور یافتند. امارات حاکم «فجیره» را به شرم الشیخ فرستاد. قطر نیز اعلام کرد به دلیل عدم رعایت اصول دیپلماتیک در دعوت از «تمیم بن حمد» او به این نشست نخواهد رفت. «عمر البشیر» رئیس‌جمهور سودان نیز که کشورش شاهد نا آرامی است، از دیگر غایبان شرم الشیخ بود. این نشست دو روزه در نهایت با صدور بیانیه‌ای به کار خود پایان داد.

ادعا‌های مطرح شده در نشست شرم الشیخ

نشست شرم الشیخ در حالی برگزار شد که حاضران در نشست اهداف متعددی را برای این نشست مطرح کردند و تلاش نمودند تا چنان نشان دهند که برای حل بحران‌های منطقه و جهان می‌توانند گام‌های اساسی بردارند. آن‌ها ادعا کردند که همکاری منطقه‌ای کلید حل چالش‌های مشترکی است که کشور‌های اتحادیه اروپا و کشور‌های عربی با آن مواجه هستند. آن‌ها همچنین در این نشست بر عزم واقعی برای همکاری در تجربه‌ها و افزایش مشارکت عربی اروپایی با هدف تحقق اهداف مشترک و حمایت از صلح وپایداری وشکوفایی تاکید کردند. مسئله فلسطین یکی از دیگر مباحث مطرح در این نشست بود چنانکه آن‌ها ادعا کردند در این نشست بر موضع مشترک در روند صلح خاورمیانه از جمله وضعیت قدس و قانونی نبودن شهرک‌های صهیونیستی در سرزمین‌های اشغال شده فلسطین بر اساس قوانین بین‌المللی اشاره نمودند. این نشست با شعار «سرمایه‌گذاری با ثبات» اهدافی همچون تحقق امنیت و ثبات در منطقه، کاهش خطرات تروریسم، بهبود روند صلح در یمن، لیبی و سوریه، مقابله با مهاجرت غیرقانونی به اروپا و کاهش سطح تغییرات آب و هوایی برگزار شد. از سوی دیگر، کشور‌های عضو اتحادیه عرب و اتحادیه اروپا در این نشست زمینه‌های توسعه همکاری‌های نظامی، روابط اقتصادی و سرمایه‌گذاری مشترک کشور‌های عضو را بررسی کردند.

اما از نکات قابل توجه در این نشست ادعا‌های مضحک علیه جمهوری اسلامی ایران بود. چنانکه «احمد ابوالغیظ» دبیر کل اتحادیه عرب، ایران و ترکیه را به دخالت در سوریه، یمن و لیبی متهم کرد. ابولغیظ گفت: اتحادیه عرب به همراه اتحادیه اروپا نگرانی مشترکی در زمینه بحران در لیبی، سوریه و یمن و مداخله خارجی در این کشور‌ها از سوی ایران و ترکیه دارند. از سوی دیگر ملک سلمان شاه سعودی در سخنانی در اجلاس شرم الشیخ، به دروغ مساله فلسطین را مساله اول جهان عرب خواند و گفت که حل این مساله برای ثبات و امنیت خاورمیانه مهم است. شاه سعودی همچنین به تحولات یمن اشاره و بر حل سیاسی بحران یمن بر اساس طرح شورای همکاری خلیج فارس و بر مبنای قطعنامه ۲۲۱۶ تاکید کرد. ملک سلمان در ادامه ایران را به حمایت موشکی و تسلیحاتی از یمن متهم کرد و در موضع‌ای منفعلانه، گفت که «شلیک موشک‌های یمنی ساخت ایران به سمت عربستان را محکوم می‌کنیم.»

نشست شرم الشیخ با ادعا‌هایی که مطرح شد، در حالی برگزار شد که ابهامات قابل توجهی در باب مواضع و ادعا‌های مطرح شده وجود دارد. ادعای مبارزه با تروریسم در حالی در این نشست مطرح شد که در اقدامی قابل تامل، وزیر کشور انگلیس با صدور ابلاغیه‌ای، حزب‌الله لبنان اعم از شاخه سیاسی و نظامی آن را به عنوان یک «گروه تروریستی» اعلام و فعالیت این گروه در انگلیس را ممنوع کرد. رسوایی حقوق بشری غرب یکی دیگر از واقعیت‌های این نشست است. چنانکه فعالان مدنی مصر نیز با نگارش نامه‌ای خطاب به رهبران اروپایی از آن‌ها خواستند که در اعتراض به اعدام اخیر فعالان سیاسی این کشور و به منظور کاهش مشروعیت عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهوری مصر، نشست شرم‌الشیخ را تحریم کنند. ادعای محور بودن مسئله فلسطین در حالی مطرح شده که همین کشور‌های عربی چند روز قبل‌تر در نشست ورشو در کنار نتانیاهو نخست وزیر صهیونیست‌ها قرار گرفته و از سازش حمایت کرده‌اند.

 

این رفتار نشان می‌دهد ادعای آن‌ها در شرم الشیخ یک فریب رسانه‌ای بوده است. تحقق صلح در منطقه در حالی در شرم الشیخ مطرح شده که کشور‌های عربی و غربی در یمن در حال کشتار مردم بی دفاع هستند کجای دنیا و بر اساس کدام قوانین بشری کشتار مردم بی گناه و اشغال یک سرزمین تحقق صلح می‌شود. نخستین اجلاس عربی-اروپایی در شرم‌الشیخ مصر در حالی به پایان رسید که این اجلاس شاهد اختلافات بین کشور‌های عربی و اروپایی حاضر به ویژه درباره ایران بود. برخی ناظران معتقدند که این اختلافات مربوط به ملاحظات مربوط به انتقاد از ایران به دلیل آنچه اعراب «دخالت ایران در امور داخلی کشور‌های عربی و برهم زدن ثبات منطقه» می‌دانند، بوده که در بیانیه پایانی به آن اشاره‌ای نشده است؛ لذا برگزار کنندگان نشست نتوانستند افکار عمومی منطقه را برای اجرای طرح‌هایی مانند مذاکرات سازش با صهیونیست‌ها و خیانتشان به فلسطین، اقدام علیه جبهه مقاومت و ایران، همگرایی با اروپا برای به تاراج دادن ثروت‌های ملت‌های منطقه ... قانع سازند و این شکست بزرگ این نشست بوده است. البته این نشست شکست و رسوایی بزرگ دیگری هم داشت. اروپایی که ادعای حقوق بشر سر می‌دهند در این نشست در برابر وضعیت بحرانی کشور‌های عربی بویژه بحرین، امارات و عربستان سکوت کرده و نشان دادند که ادعا‌های حقوق بشری آن‌ها یک رفتار سیاسی و نه انسان دوستانه است. نکته مهم آنکه همزمان با این نشست و در حالی که ۵۰ کشور در آن حضور داشتند تا چنان وانمود کنند که ایران در انزوا قرار دارد و جایگاه آن در منطقه در حال افول است، سفر بشار اسد رئیس جمهور قانونی و مردمی سوریه به تهران در حالی که هیچ کدام از محافل جاسوسی و اطلاعاتی غربی، عربی و صهیونیستی با آن همه تجهیزات و امکانات نتوانستند این سفر را پیش بینی و یا خللی در آن ایجاد کنند قدرت نمایی و اقتدار ایران را به جهانیان نشان داد. سفر اسد را می‌توان میخی بزرگ بر تابوت نشست شرم الشیخ دانست که شکستی سخت را بر بانیان این نشست تحمیل کرد.